ARCANA

Zbigniew Lohmann (1900-1978), prawnuk pochodzącego z Kurlandii Romana Lohmanna (1785-1838), który zapoczątkował polską linię Lohmannów. Autor pamiętnika, ziemianin, ostatni właściciel Podlesia. Ukończył Akademię Rolniczą w Bydgoszczy uzyskując tytuł inżyniera. Brał udział w wojnie 1920 roku, w której odniósł rany kulą dum, a jej odłamek miał w płucach przez resztę życia. W czasie II wojny światowej był żołnierzem Armii Krajowej. Po wojnie szykanowany przez komunistyczną władzę, zmuszany do zmiany miejsc pracy i zamieszkania ponad 20 razy. Za posiadanie pamiętnika Andersa Bez ostatniego rozdziału miał liczne rozprawy sądowe i trafił na parę miesięcy do więzienia. Pamiętnik zaczął pisać około 1960 roku dla przyszłych pokoleń.

Zebraliśmy w tym tomie rozmowy, które Zbigniew Janowski przeprowadził na łamach "Arcanów" w ostatnich latach. Dodatkowo książka zawiera trzy niepublikowane wcześniej wywiady.

Wojciech Wencel (ur. 1972) od debiutanckiego tomu Wiersze (1995) podąża własną drogą. Młodszy od generacji „BruLionu”, manifestacyjnie odrzucił dominujący w ostatniej dekadzie XX wieku model poezji egocentrycznej, opartej na kolokwializmach. Krytyka połączyła jego twórczość z neoklasycyzmem, wskazując na jej silne zakorzenienie w tradycji kultury europejskiej, problematykę metafizyczną, wyrafinowanie formalne, powagę i muzyczność.

ARCANA mają szczęście od lat współpracować z Wojciechem Wenclem. Dzisiaj z przyjemnością informujemy, że poeta wydał właśnie nowy tomik zatytułowany Epigonia. Jako jego przedsmak proponujemy fragment poniżej. Polecamy także materiał wideo, zapowiadający książkę.

Tom Pielgrzym przed bramą charakteryzuje ten coraz rzadszy i tym cenniejszy, chociaż trudny dzisiaj w odbiorze dla nas wychowanych w kulturze nieufności, podejrzeń i sceptycyzmu, wymiar patriotyczny. Nie bogoojczyźniany, nie frazesowy, operujący wytartymi słowami i liczmanami, ale żywy, krytyczny, nastawiony na dialog z ludźmi inaczej myślącymi, zarazem daleki od wyrzekania się własnych poglądów i widzenia świata.

"Kiedyś napisałem piosenkę, ze słowami "Kocham świat..." opartą na akordach poloneza As-dur Fryderyka Chopina. Jak mało wiedziałem wtedy o świecie. Odkąd otworzono granice przemierzyłem kilkadziesiąt egzotycznych krajów, próbując świat poznać i zrozumieć. To owocowało ponad setką programów i filmów, które realizowałem dla Telewizji Polskiej. Moje oczy widziały więcej niż kamera. Zapamiętałem twarze biednych na ogół, choć uśmiechniętych przyjaźnie ludzi, bez wyjątku kochających własny, rzadko dobrze urządzony kraj. Wyrażali takie uczucie słowami. Mieli to wyhaftowane nie na transparentach, ale w chatach, na ściennych makatkach. Czy mam się wstydzić tego uczucia w moim kraju? Jego sercokształtna przestrzeń zarysowała się wzdłuż linii Wisły, a może inaczej. Piszę teraz z nadzieją, że to stan przejściowy. Będąc z moimi bohaterami daleko od ojczyzn, widzę wyraźnie, jak jesteśmy różni i bliscy zarazem w tej barwnej mozaice, która nie może stać się jednym kolorem...

Wojciech Popkiewicz

Fascynujący portret współczesnego miasta i jego zwyczajnych na pozór mieszkańców. Miasto przypomina tu labirynt, w którym krążą bohaterowie, błądząc, szukając, często upadając, ale czasem też znajdując jakieś światło, które daje im wolność i nadzieję. 

Sylwia z Gibalaka to najnowszy zbiór opowiadań Wojciecha Chmielewskiego.

Fabuły zamieszczonych w nim 26 utworów toczą się w Warszawie, rozdartej pomiędzy przeszłością i współczesnością, stanowiącej palimpsest nawarstwiających się czasów i miejsc.

W momencie upadku Rzeczypospolita była państwem wspierającym się na idei republikanizmu, powszechnie uznawanego za ustrój w sposób najdoskonalszy gwarantujący respektowanie tego, co dla człowieka najcenniejszego, czyli wolności. Republikańska Rzeczypospolita, a w konsekwencji i naród polityczny, został podzielony pomiędzy państwa monarchii absolutnej i despotycznej, przez państwa mające za nic wolność obywatelską.

Nowa powieść Wiesława Helak o współczesnej historii Polski, a także o miłości.

Wiesław Helak opowiada o Polsce, której nie było, która istniała jedynie w pamięci i w snach naszych przodków, a której bronili przed rosyjską, a później sowiecką przemocą, przed terrorem germanizacji, ale i wynarodowieniem, do czego zachęcał trzeci z zaborców - austriacki, może najbardziej podstępny. Opowiada o determinacji i heroizmie tych, o których Zygmunt Krasiński przedwcześnie, ale jednak proroczo napisał, że zniknęli z powierzchni ziemi i wielkie milczenie jest po nich. Otóż, Helak to milczenie przerywa. Nieprzypadkowo sytuując fabułę swej powieści u stóp Okopów Świętej Trójcy. W trakcie lektury Nad Zbruczem nie natrafimy na choćby jeden fałszywy ton. 

Ta powieść, w której prawdziwe jest każde słowo, każda litera rozrywa serce, a sceny mordu rodziny głównego bohatera Lwowskiej nocy nie śmiałbym porównać do żadnej innej w literaturze polskiej. Ostrzegam: lektura jest bolesna. I obowiązkowa.

Krzysztof Masłoń