Leopold Tyrmand

Leopold Tyrmand, prekursor jazzu w Polsce, odpowiada na pytanie: co to jest jazz!

Akcja powieści toczy się w Warszawie na początku lat 50. XX w. Tytułowy "Zły" to tajemniczy bohater, walczący, początkowo samotnie, w obronie słabszych, z kryminalnym półświatkiem stolicy. Akcja utworu rozgrywa się w charakterystycznych dla Warszawy tego okresu miejscach – ruinach, ocalałych starych kamienicach, placach budowy socrealistycznych gmachów, bazarze Różyckiego, podejrzanych knajpkach i nowych kawiarniach. Przedstawione zostały typowe środowiska dziennikarzy, chuliganów, koników, handlarzy, drobnych przedsiębiorców i robotników. 

Stanowiąca fabularną całość niedokończona mini-powieść Leopolda Tyrmanda, dokończona, w wyniku konkursu rozpisanego przez MG.
Chwila, w której poznajemy Jana Franciszka Stukułkę, porucznika służby czynnej 305 pułku piechoty, jest cząstką drugiego dnia wojny, kiedy to Polska stała się początkowo natchnieniem świata, później zaś, pod koniec — nieodzownym elementem popularnej gry pt. „co mam zrobić z tym fantem, który trzymam w ręku?”
Podążamy za porucznikiem Stukułką drogami kampanii wrześniowej, a następnie stajemy się świadkami jego działalności konspiracyjnej, dzięki której podróżujemy po okupowanej Polsce, od Warszawy po Kraków i Wilno.

Tyrmand warszawski to zbiór felietonów o Warszawie drukowanych w latach 1946-1953 w Stolicy i Tygodniku Powszechnym. Autor powrócił po wojnie do Polski – głównie z miłości do Warszawy. I właśnie ta miłość, z którą się bynajmniej nie krył, jest osnową wszystkich jego tekstów na temat naszej stolicy. Jego zdaniem: „...wszystko, dziejące się poza Warszawą, było niedobre, nudne, niewłaściwe i pozbawione wdzięku”.

Losy młodego Polaka, którego wojenne drogi wiodą do Frankfurtu nad Menem, gdzie pracuje w jednym z hoteli jako kelner, w grupie młodzieży pochodzącej z krajów okupowanych przez Niemcy. W tym wrogim świecie odnajduje całkiem niespodziewanych sojuszników. Są nimi wszyscy, których dosięgła wspólna wojenna mitologia. Także młodzi Niemcy.

W skład tej antologii wchodzi ponad dwadzieścia tekstów stanowiących niespotykaną dotąd panoramę czy raczej mapę obrazującą precyzyjnie i szczegółowo relacje między postacią i twórczością Tyrmanda a miastem będącym dla niego centrum egzystencji - Warszawą.

dr hab. Paweł Majewski, UW

Opowieść o amerykańskim okresie życia autora Dziennika 54. Przewodniczką po nim jest trzecia żona Tyrmanda, Mary Ellen Tyrmand, matka ich dwojga dzieci. Ta amerykańska Żydówka, niemająca związków z Polską, która poślubiła go wbrew woli matki, mówi o wspólnie spędzonych piętnastu latach, do nagłej śmierci Tyrmanda 19 marca 1985. Wraz z niepublikowaną dotychczas korespondencją ich obojga (niemal sto listów!) pokazuje inne oblicze dawnego „pornografa”, który po latach gorszył się nawet Playboyem. Książka zawiera wiele nieznanych fotografii rodzinnych Tyrmandów.