Feliks Koneczny

Rozprawka niniejsza ma na celu wykazanie, że polską była od początku, a zrazu wyłącznie polską, ziemia, zwana powszechnie przez nas samych Rusią. Zazwyczaj uważamy się w kraju tym za żywioł osadniczy, przybyły dopiero w drugiej połowie XIV wieku, za Kazimierza Wielkiego. Kiedy już chcemy silnie zaakcentować prawa nasze do dawnego województwa ruskiego, wołamy, żeśmy te prawa zasiedli tam od sześciu wieków. Pogląd taki jest całkiem mylny, a zrodził się.... z nazwy kraju. Świadectwa historyczne mówią wyraźnie o pierwotnej polskości Rusi Czerwonej, a na czele ich kroczy najstarsza kronika ruska, tak zwana Nestora.

Proroczy esej prof. Feliksa Konecznego z 1925/1926 roku, w którym przewiduje m.in., że na skutek różnic cywilizacyjnych na Bałkanach próba zjednoczenia pod jednym państwem tylu kultur i narodów zakończy się krwawą wojną, co miało miejsce u progu lat 90. XX wieku.

Godnym wreszcie uwagi jest fakt, jako każda z tych cywilizacji wydawała w Słowiańszczyźnie pewne odmiany, odcienia, a nadto powstawały inne znów odmiany z mieszania się dwóch cywilizacji, tych lub owych, z dążeń do tzw. syntezy lub też z mieszaniny ich mechanicznej. Co zważywszy, widzimy, jako różnolitość kulturalna Słowiańszczyzny nie dwie odmiany mieści w sobie, lecz znacznie więcej.

Fragment eseju

Franciszek Palacky urodził się 14 czerwca 1798 w Hodslavicach. Był czeskim historykiem i politykiem, jednym głównych przedstawicieli czeskiego odrodzenia narodowego, nazywanym przez Feliksa Konecznego jego wskrzesicielem. Organizator Zjazdu Słowiańskiego (1848), autor wielotomowego dzieła Dzieje narodu czeskiego w Czechach i na Morawach, którego tom I wyszedł po niemiecku (1836), a dopiero piąty (1867) pisany był oryginalnie w języku czeskim. Zmarł 26 maja 1876 w Pradze.

Dziełko to powstało, jak pisze autor, z praktycznej potrzeby, gdy nauczał na kursach historii Polski w wznowionej w roku 1919 wszechnicy wileńskiej, gdzie należał do pierwszego grona profesorów.

Dla tych, którzy nie mają czasu na czytanie Dziejów Polski..., pozycja fundamentalna!

Jest to doskonałe streszczenie nauki Feliksa Konecznego o cywilizacjach. W sposób zwięzły i przystępny główne tezy tego wybitnego uczonego zostały tu przedstawione w formie nadającej się dla szerokiego kręgu odbiorców.

W latach 1929-1937 prof. Feliks Koneczny opublikował kilkanaście tekstów na łamach tygodnika społeczno-kulturalnego „Myśl Narodowa”. Przedstawione w niniejszym zbiorze eseje, artykuły i recenzje pokazują jak ogromne spektrum zainteresowań badawczych miał autor. Z jednej strony mamy jego klasyczne już teksty cywilizacyjne, czy dotyczące monizmu prawniczego, ale wśród artykułów znajdziemy również prawdziwe perełki: autorską analizę politycznego tła renesansu włoskiego, który doprowadził Italię do zapaści, krytykę ustawowych przywilejów wielkich przedsiębiorstw (żubrów) kosztem małych firm (mrówek), wreszcie pierwszą recenzję książki Tragizm losów Polski Jędrzeja Giertycha.

Zapomniany esej wielkiego polskiego historyka i historiozofa, napisany w 1906 roku, stanowi o tym, jak nie tylko warunki geograficzne wpływają na społeczeństwo i jego dziedzictwo materialne, ale przede wszystkim jaki wpływ na wykorzystanie tychże warunków ma dominująca na tym obszarze cywilizacja. Przez pryzmat podróży po różnych ziemiach Polski - od Bałtyku na północy po Tatry na południu, od zachodnich krańców aż po wschodnie Kresy - możemy zobaczyć jak to wyglądało historycznie.

Zapomniana praca wielkiego polskiego historiozofa napisana w 1901 roku i opublikowana jako cykl artykułów w "Przeglądzie Powszechnym" za sprawą Wydawnictwa Prohibita ukazuje się po raz pierwszy w formie książki.

Profesor Feliks Koneczny w swoim wspaniałym, dociekliwym ale zarazem przystępnym i wciągającym stylu, prezentuje panoramę historyczną XVI-wiecznej Szwecji, zaś szczególnie sytuację religijną. Na podstawie Archiwum Watykańskiego oraz innych materiałów źródłowych dochodzi do odmiennych wniosków, niż powszechnie przyjęte.

Głównym sposobem walki z cywilizacją łacińską staje się dążenie do syntez cywilizacyjnych, polegające na łączeniu przeciwstawnych metod życia zbiorowego. Jak wskazuje Koneczny, cywilizacje moralnie niższe najczęściej pokonują cywilizacje wyższe.

Niniejsze wydanie skrócone nie posiada całkiem tzw. aparatu naukowego; to pozostawione jest wydaniu obszerniejszemu, w którym utrzymaną będzie nadal metoda ta sama jak w tomie I. Kto ciekaw szczegółów, wywodów, dowodów, kto lubi zadawać pytanie: dlaczego? i żąda na nie odpowiedzi uzasadnionych, sięgnie do wydania głównego, a odczytanie niniejszego tomu zechce zapewne uważać za lekturę wstępną.

prof. Feliks Koneczny

Reprint Dziejów Polski z 1902 roku.

Historia Polski od zarania dziejów aż do czasów rozbiorów.

W czasach gdy władza ogranicza do minimum lekcje historii w szkołach, o wiedzę historyczną swoich dzieci rodzice muszą zadbać sami. Książka Feliksa Konecznego wychodzi zdecydowanie naprzeciw tej naglącej potrzebie chwili.